Jaarverslag CLB-sector - 20/05/2024
Steeds meer leerlingen problematisch afwezig op school:
CLB’s vragen gezamenlijke aanpak
Meer leerlingen klopten vorig schooljaar aan bij het CLB dan voor de coronapandemie. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Centra voor Leerlingenbegeleiding. De CLB’s begeleidden ook opvallend meer leerlingen die problematisch afwezig zijn op school. Daarnaast is er een duidelijke stijging van het aantal geschorste leerlingen. "Er moet veel meer ingezet worden op preventie om escalaties te voorkomen", aldus Stefan Grielens van Vrij CLB Netwerk.
Voorspeller van vroegtijdig schoolverlaten
Vorig schooljaar (2022-2023) waren 30.254 leerlingen (2,46% van de hele leerlingenpopulatie) ongewettigd afwezig, of frequent of langdurig ziek. Dat zijn er 27% meer dan voor de pandemie. "Afwezigheden zijn een sterke voorspeller van vroegtijdig schoolverlaten", benadrukt Lotte Meulewater van CLB GO!. “Het is dan ook niet verrassend dat steeds meer leerlingen het onderwijs verlaten zonder voldoende kwalificaties.”
Daarnaast kwamen ook 4.457 leerlingen in contact met het CLB vanwege een (mogelijke) schorsing. De afgelopen vier schooljaren nam dat aantal sterk toe. Vorig schooljaar ging het om 0,37% van alle Vlaamse leerlingen. Dat percentage ligt bovendien hoger in het buitengewoon onderwijs dan in het reguliere onderwijs. Het recht op onderwijs van deze leerlingen komt dus in gevaar.
Nood aan preventieve maatregelen
Vorig schooljaar kwam meer dan de helft van alle leerlingen in Vlaanderen en Brussel in contact met een CLB (691.238 leerlingen, oftewel 56%). Over de jaren heen blijft dat percentage stabiel, maar het aantal interventies per leerling neemt wel toe. De begeleiding door de CLB's wordt dus intensiever. "Dat gaat voor een deel ten koste van de preventieve werking, terwijl die essentieel is om te voorkomen dat problemen bij leerlingen escaleren", concludeert Marjolein Petit van CLB POV.
Voor de aanpak van complexere problemen (zoals verontrusting, verslavingsproblematieken en kwetsbare- en multiprobleemgezinnen) werken de CLB’s samen met organisaties die instaan voor intensievere en specifiekere jeugdhulpverlening. Toch worden CLB’s maar al te vaak geconfronteerd met wachtlijsten en aanmeldstops bij de welzijnspartners. "Daardoor moeten onze CLB’ers veel meer tijd investeren in overbruggingshulp om jongeren te helpen," legt Karen Dobbelaere van OVSG uit, "dat zet druk op de werking van de CLB's, waardoor we niet voldoende kunnen inzetten op preventieve maatregelen. En net die zijn nodig om onder meer definitieve uitsluitingen te vermijden." De CLB’s doen daarom een dringende oproep aan de welzijnspartners voor een meer gecoördineerde aanpak om samen de versnippering in het hulpverleningslandschap voor jongeren tegen te gaan.
Over de CLB's
De CLB's zijn de Centra voor Leerlingenbegeleiding. Ze begeleiden en ondersteunen leerlingen tijdens hun schoolloopbaan. Elke school werkt samen met een CLB, maar het CLB blijft daarbij onafhankelijk. Leerlingen kunnen ook los van de school aankloppen bij een CLB.
De Centra voor Leerlingenbegeleiding uit de verschillende onderwijsnetten overleggen in de internettensamenwerkingscel (ISC). Ze overleggen er over actuele beleidsontwikkelingen en nemen sectorale standpunten in. ISC is ook het aanspreekpunt voor externe partners en legt contacten met andere partners uit de welzijns- en gezondheidssector.